Paintings

In haar nieuwste serie schilderijen maakt Sasha een brug tussen ‘Palenqueras’, vrouwen uit de eerste ‘vrije stad’ van Amerika in Colombia die konden ontsnappen uit de slavernij en Crown Art, verwijzend naar de zogenaamde ‘CROWN’ (Create a Respectful and Open Workplace for Natural Hair) Act die discriminatie op basis van haarstijl en textuur verbiedt en die pas in 2019 het licht zag in California.  (lees verder beneden)

In her latest series of paintings, Sasha makes a bridge between ‘Palenqueras’, women from America’s first ‘free town’ in Colombia who were able to escape from slavery and Crown Art, referring to the so-called ‘CROWN’ (Create a Respectful and Open Workplace for Natural Hair) Act prohibiting discrimination based on hairstyle and texture, which was only introduced in California since 2019. (continue reading below)

Voor de Palenqueras was het dragen van fruitmanden op het hoofd een middel om de lange en vermoeiende reis naar de bruisende stad Cartagena te voet te kunnen maken, om daar het fruit te verkopen en te kunnen overleven. Deze vrouwen vertegenwoordigen een ongelooflijke prestatie van menselijk verzet.  

Deze dagen poseren de hardwerkende dames, de zware fruitmanden balancerend op hun hoofd, als volleerde modellen voor de camera en de kern van hun harde bestaan wordt verbloemd in schitterende gewaden. De realiteit is ondergeschikt aan de ‘vervormde’ beeldcultuur die onze huidige maatschappij beheerst. Daarom portretteer ik de dames zelf, hun gezichten, hun leven, hun verhaal. De pijnlijke gewrichten, de vervormde handen en de doorleefde gezichten vormen de essentie van het werk. De kledij en de fruitmanden zijn soms aanwezig, maar van ondergeschikt belang. 

De kracht van vrouwen uit alle culturen en overal ter wereld wordt te vaak over het hoofd gezien, gebanaliseerd of als ‘normaal’ beschouwd. Wereldwijd worden vrouwen bejubeld of beschimpt op basis van uiterlijke verschijning, niet op basis van verwezenlijkingen, zoals bij mannen vaak wel het geval is. 

Ook in Crown Art vinden we portretten van sterke vrouwen: trots om zichzelf te zijn, met hun haardos als ultiem statement. 

De maatschappij dicteert nog te vaak hoe een vrouw eruit moet zien: netjes bedekt of zo bloot mogelijk, prikkelend of zedig, uitdagend of ingetogen, al naargelang de ideologie in onze male-dominated-society ons inprent. 

Of het nu gaat over een fruitmand, een hoofdoek of net een natuurlijke of onconventionele haardos, er is altijd veel te doen over wat er op en in het hoofd van de vrouw moet gebeuren. 

For the Palenqueras, carrying fruit baskets on their heads was a means of making the long and tiring journey on foot to the bustling city of Cartagena, to sell the fruit and survive. These women represent an incredible feat of human resistance.

Nowadays, the hardworking ladies pose, balancing the heavy fruit baskets on their heads, as accomplished models in front of the camera and the core of their hard existence is disguised in beautiful robes. Reality is subordinate to the ‘distorted’ visual culture that dominates our current society. That is why I portray the ladies themselves, their faces, their lives, their stories. The painful joints, the deformed hands and the worn-out faces form the essence of the work. The clothing and the fruit baskets are sometimes present, but of minor importance.

The power of women from all cultures and around the world is too often overlooked, trivialized or seen as ‘normal’. Worldwide, women are hailed or reviled based on appearance, not achievements, as is often the case with men.

Also in Crown Art we find portraits of strong women: proud to be themselves, with their head of hair as the ultimate statement.

Society too often dictates what a woman should look like: neatly covered or as naked as possible, tantalizing or demure, provocative or modest, as per the ideology our male-dominated community instills in us.

Whether it’s a fruit basket, a headscarf or just a natural or unconventional head of hair, there is always a lot to do about what should be on and in a woman’s head.

‘Barefoot’, ‘Mama Masika’, ‘Hard-broken’, ‘Defragmentation’, ‘Rape victim XXXXXX’, ‘White’ en ‘All cried out’ zijn een serie
portretten van verkrachte vrouwen uit Congo, waar geweld tegen vrouwen, verkrachting en verminking op grote schaal als oorlogswapen wordt gebruikt. (lees verder beneden)

‘Barefoot’, ‘Mama Masika’, ‘Hard-broken’, ‘Defragmentation’, ‘Rape victim XXXXXX’, ‘White’ and ‘All cried out’ is a series of portraits of raped women from DR Congo, where violence against women, large-scale rape and mutilation are used as a weapon of war. (continue reading below)

De verhalen van deze vrouwen zijn schrijnend, het geweld brutaal, zinloos en mensonterend. Het zijn stuk voor stuk sterke vrouwen wiens verhaal niet vergeten mag worden. Dit project ontstond enkele jaren geleden naar aanleiding van een reportage over dokter Denis Mukwege, (ontving samen met
Nadia Murad de nobelprijs voor de vrede). Hij richtte in 1999 het Panzi Hospital op in Zuid-Kivu, waar de vrouwen niet enkel de medische verzorging krijgen, maar ook broodnodige psychosociale behandeling en ondersteuning. Maatschappelijk werkers en “mama’s” bouwden eigenhandig een ‘City of Joy’ net naast het ziekenhuis.
Het is een unieke plek waar vrouwen zich gedurende zes maanden volledig op hun genezing kunnen richten. De “mama’s” koken, zorgen voor de kinderen en bieden groepstherapie aan maar geven evengoed les over het recht op zelfverdediging, over landbouw of leren Engels aan.
Telkens opnieuw word ik getroffen door de getuigenissen van deze vrouwen. Moedig vertellen ze over de brutale verminkingen die ze ondergingen. Het geweld en de willekeur dat deze daden kenmerkt is onwaarschijnlijk. Dokter Mukwege: ’Eerst de grootmoeders, daarna de moeders en nu behandel ik de kinderen, generaties van verkrachte vrouwen; het stopt niet’! Hun gezichten zijn op m’n netvlies gebrand en ik
kon niet anders dan hun portretten schilderen, in een poging hun waardigheid en
hun verhaal te vereeuwigen.

The stories of these women are poignant, the violence is brutal, senseless and degrading. They are all strong women whose story should not be forgotten.
This project originated a few years ago triggered by a report about doctor Denis Mukwege, (received together with Nadia Murad the Nobel Prize for Peace). In 1999 he founded the Panzi Hospital in South Kivu, where the women not only receive the medical care, but also the much-needed psychosocial treatment and support. Social workers and “moms” built with their own hands the ‘City of Joy’ just next to the hospital.
It’s a unique place where women can focus on their healing for six months of time . The “moms” cook, take care of the children and offer group therapy but also teach about the right to self-defense, about farming or teaching English.
Time after time I am struck by the testimonials from these women. They bravely talk about the brutal
mutilations they have suffered. The violence and randomness of these acts are unbelievable.
Doctor Mukwege: ’First the grandmothers, then the
mothers and now I treat the children; generations of raped women, this never stops’!
Their faces are burned into my brain, can never be unseen. I just couldn’t help but paint their portraits, trying to show their dignity and immortalize their story.

Dit schilderij ontstond na het lezen van een artikel in de krant. Het EHRM (Europese Hof voor de Rechten van de Mens) oordeelde dat de strafrechtelijke veroordeling van een Oostenrijkse vrouw die de profeet Mohammed had beledigd, terecht is.
De dame in kwestie werd aangeklaagd omdat ze tijdens een seminarie de profeet en zijn volgelingen diep had beledigd door het huwelijk van de profeet Mohammed met de 6,7,8 of 9 jarige Aisha (men is het niet helemaal eens over de leeftijd van het meisje) als ‘kinderverkrachting’ te bestempelen. De dame werd in 2011 veroordeeld wegens minachtende religieuze doctrines, en er werd haar een boete opgelegd. Ze ging in beroep op basis van artikel 10 (vrije meningsuiting) maar een verzoek om herziening werd door de hoge raad verworpen.
In de uitspraak zei het EHRM dat het “in het bijzonder aantoonde dat de nationale rechtbanken de bredere context van de verklaringen van de aanvrager uitvoerig hadden beoordeeld, zorgvuldig haar recht op vrijheid van meningsuiting hadden afgewogen met het recht van anderen om hun religieuze gevoelens te beschermen en het rechtmatige doel van het behoud van religieuze vrede in Oostenrijk”.
Ik herinner me vaag de verhalen van ‘rare’ Nonkel Theofiel. Eigenlijk werd arme Theofiel niet zo vaak uitgenodigd op de familiefeestjes. En als hij dan toch, uit eerlijke schaamte – omdat familie nu eenmaal familie is – eenmaal per jaar aan het feestdis plaatsnam, waren alle ogen gericht op de zoekende handjes van nonkel Theofiel. Bleven ze wel braafjes boven tafel, gingen ze niet de foute richting uit zodra nichtje Leen op z’n schoot zat? Frunnikten zijn grijpgrage handjes niet op de foute plekjes? Werd z’n blik niet te glazig als hij naar de spelende kindjes keek?
Ik kan jullie verzekeren; deze “kwajongen” wordt in onze familie niet bepaald als stichtend voorbeeld op handen gedragen. Integendeel; de man wordt schouderophalend genegeerd; ongemakkelijke blosjes verschijnen nog steeds op grootvaders wangen als de naam Theofiel ergens valt. Luid gegrom en keelgeschraap overstemmen deze ongewenste name-dropping. Iedereen is het erover eens: we zwijgen nonkel Theofiel dood. Hij is dan ook al lang dood, maar dat is naast de kwestie. Hij ontvangt zelden bezoek op z’n schier verworven plaatsje op het kerkhof.
Toch zijn er 1,2 miljard moslims wereldwijd die een man die kindbruiden tot zich neemt op handen dragen en als stichtend voorbeeld beschouwen, een man wiens beeltenis te heilig is om af te beelden en wiens reputatie niet besmeurd mag worden met verhalen over misbruikte kindjes.
Natuurlijk kan je argumenteren dat in die tijd meisjes vroegrijp waren. Nee hoor, die vlieger gaat niet op! Recente studies tonen aan dat die meisjes later in de puberteit kwamen dan de meisjes nu. Onze gevarieerde voeding leidt vandaag de dag tot vroegere puberteit; toen bleven kinderen dus nog langer een kind.
Men kan ook nog inbrengen dat de brave man de opdracht het kind tot vrouw te nemen ingefluisterd kreeg van de Big Guy himself, God of Allah; eender welk opperwezen kan je moeilijk negeren.
Wel, de dag van vandaag worden mensen die stemmen en visioenen ingefluisterd krijgen vrijwel onmiddellijk doorverwezen naar de psychiatrie voor langdurige begeleiding of ze worden volgepompt met een flinke dosis medicatie.
Als er dan toch in een opperwezen moet geloofd worden, laat het dan asjeblief voldoen aan de ethische normen die wij heden ten dage nastreven zodat het een stichtend voorbeeld is voor de maatschappij. Kinderhoofdjes vullen met dubieuze voorbeelden is echt niet …koosjer 😉
Als kunstenaar krijg ik onmiddellijk het beeld van de kleine Aisha voor ogen. Natuurlijk is het super dat de zeven rechtvaardige rechters aan het hof voor de rechten van de mens in koor rechtspringen om het geloof en de eerbaarheid van Meneer Mohammed en zijn volgelingen te beschermen.
Maar ik kan niet anders dan me afvragen wat er door Aisha’s hoofdje ging toen ze voor haar 54-jarige bruidegom stond. De handjes in elkaar gevouwen, haar lot aanvaardend, afwachtend en bang voor wat het leven haar zou brengen.
Een kind, een meisje, een offer; jammer dat hun rechten niet vaker beschermd worden. Laten we het geloof effe laten voor wat het is, waar of niet, hersenspinsels of goed verhaal en ervan uit gaan dat het hier en nu primeert. Laat ons het erover eens zijn dat sommige rolmodellen nu eenmaal compleet fout zitten.

This painting was created after reading an article in the newspaper. The EHRM (European Court of Human Rights) ruled that the criminal conviction of an Austrian woman who had insulted the Prophet Mohammed was justified.
The lady in question was charged of insulting the Prophet and his followers due to calling the marriage of the Prophet Muhammad to the 6,7,8 or 9 year old Aisha (the girl’s age is not fully agreed upon) a ‘child rape’ during a seminar. The lady was convicted in 2011 of derogatory religious doctrines, and she was fined. She appealed under Article 10 (free speech) but a request for review was rejected by the Supreme Court.
In the ruling, the EHRM said it “showed that the national courts had exhaustively assessed the broader context of the applicant’s statements, carefully balancing her right to freedom of expression with the right of others to protect their religious feelings and the legitimate aim of preserving religious peace in Austria”.
I vaguely remember the stories of our ‘weird’ uncle Theofiel. Actually, poor Theofiel wasn’t invited to the family parties very often. And when, out of a sense of guilt – because family is family – he was granted a seat at the banquet table once a year, all eyes were on uncle Theofiel’s searching hands. Did they stay well above the table, didn’t they go in the wrong direction as soon as niece Leen sat on his lap? Didn’t his grabbing hands fiddle in the wrong places? Didn’t his look get too glazy when he watched children play?
I can assure you; this “bad boy” is not exactly regarded as a good example in our family. On the contrary; the man gets ignored with a shrug; awkward blushes still appear on grandfather’s cheeks whenever the name Theofiel is mentioned anywhere. Loud grunts and throat clearing drown out this unwanted name-dropping. Everyone agrees: Uncle Theofiel is dead to us. In fact, he really died a long time ago, but that’s beside the point. He rarely receives visitors at the cemetery.
Yet there are 1.2 billion Muslims worldwide who take as an example a man who took a child bride, a man whose image is too sacred to depict and whose reputation should not be tarnished with stories of abused children.
Of course you could argue that girls were precocious in those days. But no, that argument doesn’t fly! Recent studies show that the girls back then entered into puberty later than the girls do nowadays. Our contemporary more varied diet leads to earlier puberty; back then children remained a child even longer.
One could also argue that the good man was instructed to take the child as wife by the Big Guy himself, God or Allah; any supreme being is hard to ignore.
Well, today, people who hear whispering voices and have ‘visions’ are almost immediately referred to psychiatry for long-term counseling or they get a large dose of medication.
If one has to belief in a supreme being, then let it please conform to the ethical standards we pursue today so that it can serve as an example for society. Filling children’s heads with questionable examples is really not …kosher 😉
As an artist, the image of little Aisha immediately comes to mind. Of course, it’s great that the seven righteous judges at the human rights court are collectively jumping to protect the faith and honor of Mr. Mohammed and his followers.
But I can’t help but wonder what was going through Aisha’s mind as she stood in front of her 54-year-old groom. Hands clasped together, accepting her fate, waiting and afraid of what life would bring her.
A child, a girl, a sacrifice; it is a pity that their rights are not more often protected. Let’s leave faith for what it is, true or not, fantasy or good story, but assume that the ‘here and now’ takes precedence. Let’s agree that some role models are just plain wrong.

Aisha’s thoughts (poem in Dutch only)

Ik ben de bruid van een man van 54 jaar

ik ben gekozen, het is een eer

dus huil maar niet

hij beschermt me – is goed voor mij

hij is wat ik moet aanvaarden

dus vecht maar niet

in naam van religie en absurde ideeën

ben ik een bruid van amper negen jaar

dus sluit je ogen en ga nu maar